شخص ثالث و درمان همچنان در چالش حق بیمه و خسارت!
شخص ثالث و درمان همچنان در چالش حق بیمه و خسارت!
بررسی عملکرد ۶ ماهه صنعت بیمه نشان میدهد که این صنعت نسبت به سال قبل با افزایش قابل توجه خسارت مواجه شده است و در حالی که تولید حق بیمه ۲٫۱۳ درصد رشد کرده اما خسارتهای پرداخت شده بیش از ۲۳ درصد رشد داشته است. این موضوع نشان میدهد که تولید حق بیمه متناسب با رشد جمعیت و تورم و درخواستهای جدید بیمهنامه شخص ثالث، درمان و رشتههای دیگر، افزایش نیافته و در حالی که خسارتهای وارد شده و هزینههای بیمه و درمان و خسارتهای شخص ثالث و سایر رشتهها رشد ۲۳ درصدی داشته، اما حق بیمهها نتوانسته به اندازه خسارتها رشد کند.
براین اساس، مشخص است که رشد درآمد و تعرفه حق بیمه، با رشد هزینه بهداشت و درمان، خسارت خودرو، نرخ دیه و سایر ریسکها و خسارتها در رشتههای مختلف بیمه متناسب نیست و لازم است که در برخی موارد تعرفهها و هزینهها کاهش یابد و همچنین حق بیمه و درآمد فروش بیمهها باید افزایش یابد تا تناسب بین هزینه و درآمد بیمه ایجاد شود. در صورتی که این تعادل و تناسب ایجاد نشود، نه تنها شرکتهای بیمه را با مشکلات بسیار مواجه میکند، بلکه از کیفیت خدمات، گسترش مراکز خدماتی و طرف قرارداد بیمه نیز کاسته خواهد شد و به قول معروف دود آن اول به چشم بیمه شدهها و مردمی میرود که از شرکتها و مراکز خدماتی انتظار خدمات بهتر دارند.
نمونه بارز این وضعیت، شرایط حاکم بر بیمه درمان است که اولا خسارتها بالاتر از میزان درآمد این رشته است و دوم اینکه شرکتهای بیمه قادر به گسترش مراکز و شعب ارائه خدمات درمانی و ارائه خدمات بیمه به رشتههای مختلف درمان نیستند و در نتیجه مردم در مراجعه به مراکز درمانی، با بیمههای متفاوت و سطح پوشش مختلف و کیفیت متفاوت مواجه میشوند و بسیاری از بیمهها از دریافت خدمات و درمان با کیفیت محروم هستند.
نکته حائز اهمیت این است که در شش ماهه اول سال، نسبت خسارت یعنی نسبت خسارت پرداخت شده به حق بیمه تولید شده ۳٫۴۹درصد بوده که در مقایسه با سال قبل ۳٫۹ واحد افزایش نشان میدهد و عملا با احتساب عوارض و مالیات شرکتهای بیمه بیش از نیمی از حق بیمه تولید شده به خسارتدیدگان پرداخت شده است. در صورتی سایر عوارض و برداشتهای متعلق به وزارت بهداشت و درمان، صندوق خسارتهای بدنی، نیروی انتظامی و… نیز محاسبه شود مشخص است که در نیمه اول سال رقم قابل توجهی از حق بیمهها خرج شده است و تا پایان سال میتوان انتظار داشت که با محاسبه هزینههای مختلف، شرکتهای بیمه عملا با خسارت و زیان در بسیاری از رشتهها مواجه شوند. نکته قابل توجه این است که تعداد بیمه نامههای صادره در این مدت ۲۲میلیون فقره بوده و با ۱۳٫۲درصد رشد معادل ۱۱هزار و ۶۹۰میلیارد تومان درآمد ایجاد کرده است.
در این مدت ۶ ماهه صنعت بیمه به ۱۱٫۸میلیون مورد خسارت پرداخت کرده است که در مقایسه با سال قبل. ۳۲٫۹درصد رشد داشته است. این رشد به میزان یک سوم سال قبل بوده و ضرورت توجه دولت، مسوولان بیمه، نمایندگان مجلس و شرکتهای بیمه را به تامل جدی در مورد رشد روز افزون تعداد و رقم خسارتها مطرح کرده است. نکته قابل توجه دیگر این است که ۴۴٫۸درصد خسارتها را بیمه دولتی ایران پرداخت کرده و فشار بر این شرکت دولتی به خاطر پرداخت خسارت ادامه دارد و نشاندهنده افزایش فشار بر دولت برای پوشش هزینههاست. همچنین ۵۵٫۲ درصد از خسارتهای بازار بیمه توسط بخش غیردولتی جبران شده و اگرچه نشاندهنده افزایش حضور بخش خصوصی در بازار بیمه است اما بدون تناسبسازی تعرفه و حق بیمهها با هزینههای بیمه، نمیتوان انتظار تقویت حضور بخش خصوصی را در بازار بیمه داشت.
فاصله سهم حق بیمه و خسارت شخص ثالث
بررسی وضعیت رشتههای بیمهیی نشان میدهد که بیمه شخص ثالث با وجود سهم ۳۳درصدی از حق بیمه تولیدی ۳۸درصد خسارتها را به خود اختصاص داده است و بین این دو سهم ۵واحد درصد فاصله وجود دارد و این رشته مهم و پرفروش بیمهیی همچنان با عدم تناسب حق بیمه و خسارتها مواجه است و شرکتهای بیمه بخش قابل توجهی از فعالیت و درآمد خود را باید صرف خسارتهای شخص ثالث کنند.
بررسی وضعیت رشته بیمه درمان نیز نشان میدهد که این رشته بیمهیی با ۲٫۳۳درصد از حق بیمههای تولیدی معادل ۳۴٫۶درصد از خسارتها را به خود اختصاص داده است و بیش از حق بیمه تولید شده خسارت ایجاد کرده است. کارشناسان معتقدند که سهم بالای بیش از ۳۴درصدی خسارتهای بیمه درمان از کل خسارتها، در نیمه اول سال رقم بالایی است و در نیمه دوم سال که هوا سردتر است و مراجعه به مراکز درمانی نیز بیشتر میشود انتظار میرود که سهم بیمه درمان و خسارتهای بیمه درمان بالاتر رفته و رقم قابل توجهی را به خود اختصاص دهد. با توجه به زیان این دو رشته مهم بیمهیی دولت و شرکتهای بیمه باید با افزایش تعرفهها و کاهش هزینهها، وضعیت بیمه شخص ثالث و درمان را ساماندهی کنند زیرا با این وضعیت سهم خسارت این دو رشته بیمهیی هر روز رو به افزایش گذاشته و فشار بر شرکتهای بیمهیی را افزایش میدهد و در نتیجه کار مردم، بیماران و خسارتدیدگان در دریافت خسارتها نیز سختتر میشود. بهعبارت دیگر کارفرمایان، بیمه شدهها و دولت باید به توافق اساسی برای پرداخت حق بیمهها برسند و متناسب با میزان خسارتی که بیمه شدهها دریافت میکنند در پرداخت حق بیمه مشارکت کنند. همچنین میتوان برخی تعرفهها و هزینههای خسارت را نیز کاهش دهد و از جمله تعرفه درمان را متعادل ساخت.
رشد ۲۳ درصدی خسارتهای پرداختی
صنعت بیمه کشور در ۶ماهه اول سال جاری حدود ۵۷٫۷هزار میلیارد ریال خسارت به بیمهگذاران پرداخت کرد که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل ۲۳درصد رشد نشان میدهد.بر اساس آمار عملکرد بازار بیمه کشور، شرکتهای بیمه طی این مدت همچنین حدود ۱۱۶٫۹هزار میلیارد ریال حق بیمه تولید کردند که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل ۱۳٫۲درصد رشد داشته است.
سهم بخش غیردولتی از این مقدار به حدود ۵۵٫۱درصد رسید و ۴۴٫۹درصد دیگر توسط بیمه ایران در نقش تنها شرکت بیمه دولتی تولید شد.
بر اساس این گزارش، ۸شرکت بیمه ایران، آسیا، البرز، دانا، پارسیان، معلم، کوثر و پاسارگاد (هر یک دارای سهم بالاتر از سه درصد) در مجموع ۸۲٫۶درصد از حق بیمه تولیدی را به خود اختصاص دادهاند. تعداد بیمهنامههای صادره در این مدت نیز با ۶٫۲درصد رشد نسبت به مدت مشابه سال قبل به حدود ۲۲میلیون فقره رسیده است. بیمه شخص ثالث و مازاد طی این مدت ۳۳٫۴درصد حقبیمههای تولیدی را به خود اختصاص داده و ۳۲٫۲درصد از حق بیمههای تولیدی نیز مرتبط با بیمه درمان است. سهم بیمههای زندگی و بدنه اتومبیل نیز به ترتیب به میزان ۱۰٫۲ و ۵٫۱درصد از پرتفوی حق بیمه تولیدی بازار رسید.
خسارت پرداختی
بر اساس این گزارش، شرکتهای بیمه همچنین در ۶ ماهه اول سال جاری حدود ۵۷٫۷هزار میلیارد ریال خسارت به بیمهگذاران پرداختند که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل ۲۳درصد رشد نشان میدهد. بخش غیردولتی ۲۲٫۵درصد از خسارتهای بازار بیمه را جبران کرده است. طی این مدت شرکتهای بیمه همچنین بیش از ۱۱٫۸میلیون مورد خسارت به بیمهگذاران پرداخت کردند که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل ۳۲٫۹درصد رشد داشته است. ۳۸٫۸ درصد از خسارتهای بازار بیمه در رشته بیمه شخص ثالث و مازاد و ۳۴٫۶درصد در رشته بیمه درمان پرداخت شده است. بیمههای بدنه اتومبیل و زندگی نیز به ترتیب حدود ۶٫۹ و ۶٫۵درصد از خسارتهای پرداختی بازار بیمه سهم دارند.
نسبت خسارت
طی این مدت، نسبت خسارت بازار بیمه معادل ۴۹٫۳درصد بود و در مقایسه با سال قبل ۳٫۹واحد افزایش نشان داد. نسبت خسارت ۸شرکت بیمه: نوین، سینا، ملت، دانا، میهن، آسیا، پارسیان و البرز بالاتر از این میزان در بازار بیمه بوده است (به ترتیب با: ۹۴٫۴، ۷۷٫۲، ۷۰٫۲، ۶۳٫۴، ۶۰٫۲، ۵۲٫۹، ۵۲ و ۵۰٫۵ درصد). چهار رشته بیمه اعتبار، بدنه اتومبیل، ثالث و مازاد و درمان به ترتیب با حدود ۲۷۲٫۶، ۶۵٫۸، ۵۷٫۴ و ۵۲٫۹درصد، نسبت خسارتی بالاتر از بازار بیمه داشتند. پس از این رشتهها، نسبت خسارت رشتههای مسوولیت و حوادث راننده (با ۴۷٫۷ و ۴۷٫۴درصد) بالاتر از این نسبت در سایر رشتههای بیمه بوده اما پایینتر از نسبت خسارت بازار بیمه قرار دارند.